SŁONECZNA WITAMINA D

Witamina D to kolejna witamina zaliczana do niezbędnych dla ludzkiego organizmu.

Pod pojęciem witaminy D kryją się sekosteroidowe organiczne związki chemiczne rozpuszczalne w tłuszczach, do których zalicza się pochodzenia zwierzęcego cholekalcyferol (witamina D₃) i pochodzenia roślinnego ergokalcyferol (witaminą D₂).

Dlaczego słoneczna? Ponieważ powstaje w organizmie przy udziale promieni słonecznych, jest syntetyzowana w skórze w drodze fotosyntezy.

Najważniejszym źródłem witaminy D, a dokładnie cholekalcyferolu, jest właśnie synteza pod wpływem promieni słonecznych UVB. Jak podkreślają autorzy Norm żywienia dla populacji Polski, wydanych przez Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie w 2017 r  pod redakcja prof. dr hab. Mirosława Jarosza,  od października do marca w Polsce synteza skórna witaminy D praktycznie nie występuje, dlatego zaleca się od kwietnia do końca września przynajmniej ,,15 minutową ekspozycję na światło słoneczne bez stosowania filtrów przy 18% odkrytego ciała w godzinach 10- 15.”[1]Warto pamiętać, że fotosyntezę skórną obniża nadwaga, otyłość, zmniejszone wchłanianie tłuszczów, ciemna karnacja skóry oraz kosmetyki z filtrem (np. filtr nr 15 obniża o 99,9%). W piśmiennictwie naukowym bardzo często podkreśla się, iż w Polsce mamy do czynienia z niedoborem tej witaminy w naszej populacji.

Wpływ witaminy D na zdrowie:

• pomaga w prawidłowym wchłanianiu/wykorzystywaniu wapnia i fosforu
• bierze udział w procesie podziału komórek
• pomaga w utrzymaniu prawidłowego poziomu wapnia we krwi
• pomaga w utrzymaniu zdrowych kości
• pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu mięśni
• pomaga w utrzymaniu zdrowych zębów
• pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego

W powołanych wyżej Normach żywienia dla populacji Polski możemy przeczytać, że ,,witamina D ma istotny wpływ na funkcje poznawcze, jej niedobór zaliczany jest do czynników rozwoju choroby Alzheimera. Sugeruje się, ze niedobory witaminy D mogą powodować wystąpienie zaburzeń nastroju, w tym depresji. Przypuszcza się, że witamina D może mieć też związek z chorobą Parkinsona, stwierdzono istnienie zależności pomiędzy stężeniem witaminy D w surowicy a czynnościami neuropsychicznymi u osób chorych”[2]

Źródła witaminy D w żywności:

• tłuste ryby (m.in. łosoś, dorsz, tuńczyk, makrela sardynki, węgorz)
• tran
• wątroba
• ser
• żółtko jaj
• niektóre grzyby i drożdże ( witamina D₂)

Aby zapobiegać niedoborom witaminy D w Polsce obligatoryjnie dodaje się witaminę do tłuszczy do smarowania (margaryny).

Konsekwencje niedoboru witaminy D.

Do podstawowych konsekwencji niedoboru witaminy D zalicza się przede wszystkim występowanie krzywicy u dzieci, zmiękczenie i zrzeszotnienie kości osób dorosłych, ale także podkreśla się, że ,,niedobory witaminy D wpływają na rozwój chorób immunologicznych”[3], a w badaniach udowodniono, iż ,, odpowiednie stężenie witaminy D jest istotnym czynnikiem w prewencji rozwoju insulinooporności oraz cukrzycy typu 1 i cukrzycy typu 2.”[4]

Trzeba mieć na uwadze, że przedawkowanie witaminy D jest niebezpieczne dla organizmu, ponieważ witamina ta wykazuje działanie toksyczne.

Rekomendowana zalecana dotyczące suplementacji witaminy D przedstawiają się następująco:[5]

Reasumując:

Od kwietnia do końca września korzystajmy ze zdrowym rozsądkiem z ciepłego słoneczka!

Artykuł przygotowany na podstawie:

M.Jarosz, K. Stoś, B. Przygoda, E. matczuk, H. Stolińska-Fiedorowicz, W. Kłys, Witamina D, w:, Normy żywienia dla populacji Polski, M. Jarosz (red.), Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2017, s. 135-139.

Bibliografia:

[1]  M.Jarosz, K. Stoś, B. Przygoda, E. Matczuk, H. Stolińska-Fiedorowicz, W. Kłys, Witamina D, w: Normy żywienia dla populacji Polski, M. Jarosz (red.), Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa, 2017, s. 136

[2], M.Jarosz, K. Stoś, B. Przygoda, E. Matczuk, H. Stolińska-Fiedorowicz, W. Kłys, Witamina D…,  s. 135.

[3] M.Jarosz, K. Stoś, B. Przygoda, E. Matczuk, H. Stolińska-Fiedorowicz, W. Kłys, Witamina D…,  s. 137

[4] M.Jarosz, K. Stoś, B. Przygoda, E. Matczuk, H. Stolińska-Fiedorowicz, W. Kłys, Witamina D…,  s. 137

[5] M.Jarosz, K. Stoś, B. Przygoda, E. Matczuk, H. Stolińska-Fiedorowicz, W. Kłys, Witamina D…,  s. 138

Informujemy, że przedstawione w artykule różnorodne zastosowanie opisanych w nim roślin, związków chemicznych, substancji, jak i wskazane badania naukowe mają na celu jedynie przybliżenie czytelnikowi  stanu ogólnej wiedzy o danym związku chemicznym, roślinie lub substancji na różnych płaszczyznach jego użycia. Informacje w zakresie leczniczego i medycznego zastosowania danych substancji, roślin  czy związków chemicznych dotyczą wyłącznie produktów leczniczych i nie mogą być odczytywane jako przypisywanie żywności, w tym suplementom diety, kosmetykom właściwości zapobiegania chorobom lub ich leczenia