Największe serca mają wieloryby. Jeśli chodzi o ludzkie serce, to zwykle jego wielkość porównuje się do wielkości pięści dorosłego człowieka.

Serce bije 100 000 razy dziennie, 40 mln razy roku, a w sumie w ciągu przeciętnego życia człowieka około 3 miliardy razy. Wykonuje swoją pracę codziennie, bez wolnych weekendów, wakacji i świąt, więc nawet jeśli, jak chcą niektórzy, to nie serce jest najważniejszym organem, tylko mózg, to trudno zaprzeczyć, że jest to zdecydowanie jeden z najbardziej pracowitych organów.

Bez krwi nasz organizm umiera, bo to ona jest nośnikiem niezbędnego do życia tlenu.  Bez tlenu niemożliwe jest utrzymanie jakiejkolwiek aktywności naszego organizmu – na poziomie komórek, tkanek, organów i układów. A to właśnie serce dostarcza każdej komórce organizmu to życiodajne paliwo.

Skoro serce pełni w naszym organizmie taką ważną funkcję, ważne jest aby zdawać sobie sprawę z tego, co najbardziej zakłóca jego pracę, a zatem, co sercu szkodzi. Na pewno jest to słona dieta. Nadmiar soli w diecie, zwiększa ryzyko niewydolności serca. Innymi przeciwnikami serca są przede wszystkim brak ruchu i otyłość. Warto podkreślić, że serce nie znosi również dymu papierosowego oraz śmieciowego jedzenia. Fatalny wpływ na pracę serce ma również stres i zbyt mała ilość snu.

Sercu zatem zdecydowanie służy odpowiednia dieta. Jeśli mamy na myśli wpływ diety na serce i układ krwionośny, lekarze szczególnie polecają dietę śródziemnomorską uznawaną zresztą za najzdrowszą na świecie szczególnie. Bazą tej diety są rośliny strączkowe, produkty pełnoziarniste i zdrowe tłuszcze (szczególnie oliwa). Jeśli zależy nam na zdrowym mięśniu sercowym powinniśmy także jeść zdecydowanie więcej ryb i owoców morza niż mięsa. Jeśli w rodzinie zdarzały się zawały serca, warto poważnie rozważyć przejście na dietę DASH, która została opracowana tak, żeby zapobiegać nadciśnieniu tętniczemu. Polega ona przede wszystkim na eliminacji soli, przetworzonych produktów oraz białego pieczywa. Według diety DASH zaleca się jeść dużo ryb, owoców morza, pestek, orzechów oraz 5 porcji warzyw i owoców dziennie. Miażdżycy zapobiega czosnek. Serce wzmacnia też zielona herbata. Natomiast migdały obniżają zły cholesterol. 

W diecie, która ma wzmocnić serce na pewno nie może zabraknąć magnezu. Magnez (śliwki, orzechy włoskie) pobudza mięsień sercowy do skurczów, zapewnia sercu energię niezbędną do wydajnej pracy. Znajduje się on m.in. w kaszach, bananach, orzechach i warzywach liściastych. Warto wiedzieć, że większość osób, które lubią pić kawę, ma niedobory magnezu, a w związku z tym praktycznie każdy dorosły człowiek powinien przyjmować dziennie 250-350 mg tego pierwiastka. 

Osoby, które cierpią na nadciśnienie powinny natomiast dbać o odpowiednią ilość potasu w diecie. Szczególnie bogate w ten pierwiastek są: ziemniaki, melony, awokado, brzoskwinie, buraki, fasola.

Jeśli dostrzegamy pierwsze problemy z sercem, warto porozmawiać ze swoim lekarzem i pomyśleć o suplementacji probiotyków. Przy chorobach serca szczególnie polecane są:

  • Lactobacillus plantarum 299v
  • Lactobacillus acidophilus W22
  • Bifidobacterium bifidum W23
  • Bifidobacterium lactis W51 

Nie można oczywiście przecenić znaczenia ruchu i aktywności fizycznej. Według najnowszej interpretacji na szczycie piramidy żywieniowej nie znajduje się żaden typ pożywienia tylko aktywność fizyczna. Aby wspomóc pracę serca, należy dopasować ćwiczenia do siebie, być wytrwałym i systematycznym. 

Szczególnie narażeni na choroby serca są mężczyźni palący papierosy i prowadzący niezbyt higieniczny tryb życia. Ale poważnym problemem dla serca może być także niedokrwistość czyli zbyt niski poziom hemoglobiny czyli czerwonego barwnika krwi, skoro jest zbyt mało tlenu, serce musi być szybciej, a bijąc szybciej pracuje ciężej niż powinno, a to może doprowadzić do powiększenia serca a później niewydolności. Niedorwistość szczególnie grozi osobom, które zażywają zbyt dużo środków przeciwbólowych wydawanych bez recepty. 

Jeśli chodzi o kobiety, ich problemy z sercem pojawiają się zwykle w okresie menopauzy. Warto zdawać sobie sprawę, że kobiecy zawał jest inny. Kobiety są inaczej skonstruowane niż mężczyźni i inaczej reagują na stres. Dowodem na to jest takotsubo – zwane zespołem złamanego serca. Jego przyczyną jest nagły skurcz naczyń wieńcowych spowodowany wyrzutem do krwi dużej ilości hormonów stresu. Taki skurcz naczyń zmniejsza dopływ krwi do serca i prowadzi do niedokrwienia. Takotsubo zdarza się pod wpływem silnych emocji (utrata pracy, śmierć kogoś bliskiego, rozwód). Objawy takotsubo wskazują na zawał serca, ale w przypadku takotsubo niedokrwienie mija samoistnie kiedy stres puści. Zupełnie inaczej niż w zawale. Gdzie niedokrwienie nie tylko nie mija, ale nawet pozostawia trwałe ślady. Kardiolodzy mówią o złej godzinie, bo jeśli w szybkim czasie pacjent nie trafi do lekarza, skutki mogą być nieodwracalne. Tymczasem kobiety, które zwykle mają dość wysoki próg bólu często bagatelizują objawy zawału. Poza tym te objawy nie są tak oczywiste jak u mężczyzn. U kobiet zamiast bólu w klatce, możemy poczuć ból szyi czy karku promieniujący do żuchwy albo ból pleców czy ramion. 

Oto kilka ciekawych faktów dotyczących serca:

  • większość zawałów ma miejsce w poniedziałek, a także w pierwszy dzień świąt. 
  • kobiece serce bije nieco szybciej niż męskie 
  • śmiech leczy serce, redukuje stres i wzmacnia układ odpornościowy 
  • taniec jest dobry dla serca
  • pozwól swojemu umysłowi odpoczywać, szyj, tkaj, szydełkuj 
  • rozciągaj się, joga pomaga sercu utrzymać dobrą kondycję 
  • pij czerwone wino od czasu do czasu 
  • mierz ciśnienie, cholesterol i trójglicerydy
  • jedz czekoladę (magnez)
  • nie obrażaj się na prace domowe, twoje serce lubi odkurzanie, wycieranie podłogi itd. Dla niego to nic więcej jak ćwiczenia fizyczne 
  • jedz orzechy (włoskie, pekan, migdały) 
  • pozostań dzieckiem, korzystaj z każdej okazji, żeby się dobrze bawić. Graj w piłkę, jeździj na rolkach, itd. 
  • potrzebujesz miłości, kup sobie psa 
  • zrezygnuj z tłustych potraw
  • odpoczywaj za kierownicą
  • jedz śniadanie
  • szczotkuj zęby dokładnie i z oddaniem 
  • spaceruj 
  • straj się być szczęśliwym