To przyprawa pochodząca z Indii. Jest ceniona w kuchni azjatyckiej ze względu na właściwości nadające potrawom ostry smak oraz charakterystyczna żółtą barwę.
W swoich notatkach z podróży Marco Polo wspominał tę roślinę i porównał ją do szafranu. Dziś nadal mówi się o kurkumie – szafran indyjski.
Kurkumę pozyskuje się ze z korzenia ostryżu (rośliny z rodziny imbirowatych). Kłącze kurkumy ma żółtawo-brązowy kolor, natomiast jego wnętrze ma intensywną pomarańczową barwę. Poza kuchnią, kurkuma znajduje szerokie zastosowanie także medycynie oraz przemyśle kosmetycznym kosmetycznym.
Niezwykłe właściwości kurkuma zawdzięcza kurkuminoidom, do których należą: kurkumina, demetoksykurkumina i bis – demetoksykurkumina. Najcenniejszą i występującą w największej ilości jest kurkumina (to właśnie ona odpowiada za charakterystyczny, pikantny smak i żółtą barwę przyprawy).
Dlaczego warto jeść kurkumę?
Przede wszystkim dlatego, że kurkumina – to silny przeciwutleniacz o właściwościach przeciwzapalnych. Niestety kurkumina nie jest dobrze wchłaniana. Aby odczuć pozytywne efekty stosowania preparatów opartych na kurkumie, należy spożywać także pepirynę, która zwiększa wchłanianie kurkuminy do krwiobiegu aż o 2000 procent.
Kurkuma ma bardzo wysoką zawartość błonnika pokarmowego – aż 22,7g, co jest ogromną zaletą tej przyprawy. Poza tym jest bogatym źródłem witamin i składników mineralnych. Suszone i zmielone kłącze kurkumy zawiera witaminy z grupy B, takie jak tiamina, ryboflawina, niacyna, kwas foliowy i witamina B6. Dodając kurkumę do potraw, dostarczamy organizmowi także witamin E i K oraz składników mineralnych takich jak: wapń, żelazo, magnez, potas, fosfor, sód i cynk.
Paracelsus lekarz i alchemista zalecał ją m.in. do leczenia wątroby. Kurkuma ma wiele właściwości istotnych dla naszego zdrowia. Wykorzystywana jest powszechnie w medycynie chińskiej i ajurwedyjskiej.
Właściwości:
- Zawarte w kurkumie substancje, takie jak tumeron i BDMC odpowiadają za pobudzanie komórek mózgowych, co pozwala na zatrzymanie efektów pewnych chorób mózgu. Stosuje się ją w terapii zaburzeń ośrodkowego układu nerwowego
- Sprawdza się także w terapii zaburzeń osobowości czy depresji.
- Zmniejsza ryzyko wystąpienia choroby Alzhaimera.
- Polecana jest w terapii i profilaktyce nowotworów wielu narządów, m.in. skóry, płuc, jamy ustnej, głowy, przełyku, wątroby, trzustki, jelit, prostaty, szyjki macicy. Zawarta w kurkumie kurkumina wspomaga działanie taxolu – leku używanego w terapii nowotworu piersi.
- Wpływa pozytywnie na trawienie, łagodzi dolegliwości związane ze schorzeniami trzustki oraz wątroby. Ponieważ ma właściwości pobudzające wydzielanie żółci, gastryny, sekretyny i enzymów trzustkowych, działa także antybakteryjnie i rozkurczająco.Pomaga leczyć kamienie żółciowe. Napar z kurkumy z dodatkiem ostropestu plamistego i mniszka lekarskiego wypijany trzy razy dziennie przez miesiąc oczyszcza wątrobę z toksyn.
- Ma także zastosowanie w leczeniu infekcji na tle wirusowym.
- Korzystnie wpływa na oczy.
- Wspomagająco gojenie ran i stanów zapalnych
- Może wspomóc proces odchudzania, ponieważ jest bogatym źródłem błonnika pokarmowego, przez co wykazuje właściwości wspomagające przemiany metaboliczne oraz funkcjonowanie układu trawiennego.
- Ostatnie badania wskazują, że kurkumina w ramach działania przeciwwirusowego wykazuje również aktywność przeciw wirusowi SARS – CoV.
- Kosmetyki z kurkumą działają na skórę antytrądzikowo, odżywczo i przeciwstarzeniowo. Można ją też stosować w celach kosmetycznych, gdyż może opóźniać starzenie się skóry, w tym przypadku pamiętać jednak należy, że dość silnie barwi skórę na pomarańczowo.
- Bardzo silnie działa przeciwwirusowo, przeciwbakteryjnie, antyoksydacyjnie (porównywalne z działaniem oksydacyjnym witaminy E i C),
- Poprawia pracę trzustki i wątroby, leczy kamienie żółciowe. Chroni błony śluzowe układu trawiennego i jelit.
- Posiada porównywane z działaniem hydrokortyzonu czy nurofenu właściwości przeciwbólowe i przeciwzapalne,
- Zmniejsza bóle menstruacyjne.
- Wspomaga leczenie opryszczki – wystarczy zmieszać szczyptę kurkumy z odrobiną miodu i nałożyć na opryszczkę.
Jak ją stosować?
Dla urody
W domowych warunkach można w prosty sposób wykonać maseczkę z kurkumy, która poprawi wygląd cery tłustej i trądzikowej, a także rozjaśni przebarwienia.
Dla zdrowia
Zaleca się, aby w ciągu doby nie przyjmować dawki kurkuminy większej niż 8 g, ponieważ kurkumina bardzo słabo rozpuszcza się w odzie. Aby kurkumina była lepiej wchłanialna w jelitach należy ją łączyć z piperyną. Warto łączyć pieprz czarny oraz kurkumę to idealne rozwiązanie nie tylko dla smaku, ale także dla zdrowia konsumentów.
Co to jest „złote mleko”?
Ostatnio niezwykle popularne staje się spożywanie kurkumy w postaci napoju składającego się z mleka roślinnego (np. kokosowego) oraz pasty z kurkumy.
Wskazane jest picie „złotego mleka” na czczo. Kurkuma ma właściwości pobudzające, nie zaleca się zatem stosowania jej przed snem.
Jak przygotować „złote mleko”?
Składniki:
- 1 łyżeczka pasty z kurkumy
- pół łyżeczki oleju kokosowego
- 1 szklanka mleka, najlepiej kokosowego lub zwierzęcego
Przygotowanie:
Wymieszaj wszystkie składniki. Gotuj. Staraj się nie doprowadzić do wrzenia.
Przeciwskazania
Kurkumy nie powinny stosować:
- kobiety w ciąży, ponieważ przyprawa pobudza pracę macicy.
- osoby chore na kamicę żółciową ponieważ zwiększa odczuwanie bólu.
Uwaga, zbyt wysokie dawki kurkuminy mogą wywoływać biegunki, nudności i inne dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego.