GLUKOZAMINA (Glucosamine) to organiczny związek pochodzenia naturalnego tworzący molekułę białkowo – węglowodanową (aminocukier), składający się z aminokwasu (aminokwasu glutaminy) i glukozy. Formy glukozaminy: chlorowodorek glukozaminy, n-acetylo-glukozamina, jodowodorek glukozaminy oraz siarczan glukozaminy. Glukozamina jest produkowana przez organizm ludzki przez chondrocyty z glukozy w obecności glutaminy. Występuje w dużych stężeniach w stawach i tkance łącznej. Wpływa na zwiększenie wytwarzania przez organizm kwasu hialuronowego, który odżywia stawy. Zdolność ludzkiego organizmu do naturalnego wytwarzania glukozaminy spada z upływem lat, w skutek czego miedzy innymi chrząstki stawowe tracą swoją elastyczność i zdolność do amortyzacji wstrząsów oraz zmniejsza się naturalna ich regeneracja. Podkreśla się również jej zdolność do stymulacji syntezy kolagenu, przez co przyczynia się do zwiększenia produkcji kolagenu, a to natomiast prowadzi do szybszej regeneracji chrząstki stawowej. Niedobór glukozaminy może objawiać się powstawaniem zmian zwyrodnieniowych stawów.
Glukozaminę do produkcji suplementów diety oraz leków pozyskuje się przede wszystkim ze skorupiaków, między innymi krabów, krewetek, homarów oraz chrząstek rekinów. W suplementacji dietetycznej zaleca się zwiększenie spożycia skorupiaków i małż.
Odpowiedni dobór diety i uzupełnianie jej drogą suplementacji w glukozaminę wspiera utrzymanie jej w organizmie na właściwym poziomie i zachowaniu w zdrowiu stawów i chrząstki stawowej. W szczególności polecana jest osobom powyżej 35 roku życia, gdy spowolniony zostaje proces produkcji naturalnej glukozaminy, jak również osobom czynnie lub wyczynowo uprawiających sport, szczególnie narażonych na urazy stawów. Glukozamina jest składnikiem diety ludności z basenu Morza Śródziemnomorskiego i krajów ciepłych mórz, bogatych w homary, kraby, krewetki oraz małże morskie czy raki.
Najlepiej wchłanianą postacią glukozaminy jest siarczan glukozaminy, gdzie około 90 do 98% tej substancji wchłania się w jelitach, jednak tylko 0,4% dociera do stawów. Należy pamiętać, że urozmaicenie codziennej diety w glukozaminę, w postaci suplementów diety, w celu osiągnięcia korzystnego wpływu na stan chrząstki stawowej musi trwać kilka miesięcy, a wzbogacenie diety o owoce morza musi mieć charakter stały.
Glukozamina jako produkt leczniczy stosowana jest w terapii urazów chrząstek stawowych, uśmierzaniu bólu stawów, w chorobie zwyrodnieniowej stawów, do której prowadzi zwiększona aktywność enzymów niszczących chrząstkę stawową, czemu sprzyja siedzący tryb życia, otyłość i zła dieta. Przeprowadzone badania wskazują, że podanie 1,5 g glukozaminy dziennie zmniejsza niekorzystne objawy choroby. Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych wskazał, że produkt zawierający glukozaminę charakteryzuje się działaniem terapeutycznym, gdy dostarczają dobowo minimum 1200 mg wolnej glukozaminy a w pojedynczej dawce co najmniej 400 mg. Regularne przyjmowanie leków zawierających siarczan glukozaminy powoduje zmniejszenie dolegliwości bólowych i uciążliwości odczuwanych podczas codziennego poruszania się, również przyspiesza procesy regeneracji i odbudowy uszkodzonej chrząstki stawowej.
Przeciwwskazania.
Przy przyjmowaniu preparatów zawierających w swym składzie glukozaminę ostrożność powinny zachować osoby z:
- cukrzycą, ponieważ glukozamina może wpływać na poziom cukru we krwi,
- alergią – trzeba pamiętać, że leki i suplementy diety pozyskiwane są przede wszystkim ze skorupiaków, co przy bardzo silnej alergii może być powodem uczulenia.
Unikać spożywania preparatów zawierających glukozaminę powinny:
- osoby z obniżoną krzepliwością krwi oraz przyjmujące leki obniżające krzepliwość z uwagi na ryzyko wystąpienia krwawień,
- kobiety w ciąży oraz karmiące piersią, brak bowiem jest badań potwierdzających, że przyjmowanie w tym okresie glukozaminy jest całkowicie nieszkodliwe tak dla matki, jak i dla dziecka.
Literatura:
- Reginster, R. Deroisy, LC. Rovati, RL. Lee i inni. Long-term effects of glucosamine sulphate on osteoarthritis progression: a randomised, placebo-controlled clinical trial.. „Lancet”. 357 (9252), s. 251-6, 2001. doi:10.1016/S0140-6736(00)03610-2. PMID 11214126.
- Noack W, Fischer M, Förster KK, Rovati LC, Setnikar I. Glucosamine sulfate in osteoarthritis of the knee. Osteoarthritis Cartilage. 1994 Mar;2(1):51-9, (http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Retrieve&db=PubMed&list_uids=11548224&dopt=Abstract)
- Wandel, P. Jüni, B. Tendal, E. Nüesch i inni. Effects of glucosamine, chondroitin, or placebo in patients with osteoarthritis of hip or knee: network meta-analysis.. „BMJ”. 341, s. c4675, 2010. doi:10.1136/bmj.c4675. PMID 20847017.
- Stryer L., Biochemia, PWN, Warszawa (2001).
- Reginster J.Y., Deroisy R., Rovati L.C., Lee R.L., Lejeune E., Bruyere O., Giacovelli G., Henrotin Y., Dacre J.E., Gossett C.: Long-term effects of glucosamine sulphate on osteoarthritis progression: a randomised, placebo-controlled clinical trial, Lancet , 357(9252), 251-256, (2001).
- Ma L.L., Rudert W.A., Harnaha J., Wright M., Machen J., Lakomy R., Qian S., Lu L., Robbins P.D., Trucco M., Giannoukakis N.: Immunosuppressive Effects of Glucosamine, J. Biol. Chem., 277(42), 39343-39349, (2002).
- Shaunak S., Thomas S., Gianasi E., Godwin A., Jones E., Teo I., Mireskandari K., Luthert P., Duncan R., Patterson S., Khaw P., Brocchini S., Polyvalent dendrimer glucosamine conjugates prevent scar tissue formation, Nat. , 22(8), 979-984, (2004).
- Quastel J. H., Cantero A.: Inhibition of tumor growth by D-glucosamine. Nature, 171, 252-254, (1953).
- Pavelka K., Gatterova J., Olejarova M., Machacek S., Giacovelli G., Rovati L.C.: Glucosamine sulfate use and delay of progression of knee osteoarthritis: a 3-year, randomized, placebo-controlled, double-blind study, Arch. Int. Med., 162(18), 2113- 2123, (2002).
- Tomasz Jędrzejczyk, Tomasz Nowicki: Otrzymywanie chlorowodorku D-glukozaminy i D-glukozaminy z chitozanu, SCIENTIFIC BULLETIN OF THE TECHNICAL UNIVERSITY OF LODZ, 1029 Food Chemistry and Biotechnology, Vol. 72, 2008.
- Jürgen Krämer : Ortopedia, Springer PWN, Warszawa 1997,
- MSD Manual, Urban & Partner 1995, 1560-1564.
- Naruszewicz, J. Badurski i wsp.: Zwierzęce modele doświadczalnego wywoływania zmian zwyrodnieniowych”, Postępy Osteoartrologii, Nr 6, Białystok 1994,
- Luft, Z.S. Herman: Farmakoterapia chorób reumatycznych , PZWL, Warszawa, 1992
- Reginster JY, Bruyere O, Neuprez A.: Current role of glucosamine in the treatment of osteroarthritis, Rheumatology (Oxford). 46(5) (2007) 731-5.
- Dodge GR, Jimenez SA. : Glucosamine sulfate modulates the levels of aggrecan and matrix metalloproreinase – 3 synthesized by cultured human osteoarthritis articular chondrocytes. Osteoartritis Cartilage. 11 (6) (2003) 424-32.
- Bruyere O, Reginster JY: Glucosamine and chondroitin sulfate as therapeutic agents for knee and hip osteoarthritis, , Drugs 24 (7) (2007) 573-80. Review
- Barbara Zalewska. Glukozamina lek w chorobie zwyrodnieniowej stawów, Kompedium wiedzy, 17 maja 2009, http://skarbnicawiedzy.blox.pl
Informujemy, że przedstawione w artykule różnorodne zastosowanie opisanych w nim roślin, związków chemicznych, substancji, jak i wskazane badania naukowe w zakresie zastosowania kosmetycznego, leczniczego, medycznego, suplementacyjnego lub innego, mają na celu jedynie przybliżenie czytelnikowi stanu ogólnej wiedzy o danym związku chemicznym, roślinie lub substancji na różnych płaszczyznach jego użycia. Informacje w zakresie leczniczego i medycznego zastosowania danych substancji, roślin czy związków chemicznych dotyczą wyłącznie produktów leczniczych i nie mogą być odczytywane jako przypisywanie ich żywności, w szczególności właściwości zapobiegania chorobom lub ich leczenia.